KRÓTKA HISTORIA POLSKIEGO KINA
Jan Piszczyk (Bogumił Kobiela), posiwiały od doświadczeń życiowych, prosi naczelnika, aby pozwolił mu zostać w więzieniu, bo dopiero za kratkami przestał go prześladować pech. Od dziecka starał się sprostać oczekiwaniom innych, ale los wydawał się z niego drwić. Jako syn krawca pragnął być dobrym uczniem i wzorowym harcerzem, ale skompromitował się na defiladzie. Na studiach został korepetytorem pięknej panny (Barbara Kwiatkowska), a stał się powiernikiem jej matki, majorowej. Z powodu dużego nosa padł ofiarą antysemickich prześladowań, a zarazem znalazł się wśród narodowców niszczących sklepy żydowskie, za co pobiła go policja. W czasie kampanii wrześniowej przymierzył polski mundur i z miejsca trafił do niewoli. Zdemaskowany przez oficerów, został wzięty za szpiega. Nie lepiej powiodło mu się w organizacji podziemnej. Po wojnie gorliwie włącza się w budowę Polski Ludowej. Robi karierę w biurokracji i propagandzie, która wali się z powodu jednego niepoprawnego zdania wypisanego w gazetce ściennej. Niestety, naczelnik nalega na opuszczenie więzienia. Strażnicy wyrzucają Piszczyka za bramę.
Jedno z najważniejszych dzieł szkoły polskiej i rola życia Bogumiła Kobieli. Andrzej Munk dowiódł Zezowatym szczęściem swoich wybitnych umiejętności w dziedzinie komedii, a tym samym istnienia komediowego nurtu szkoły polskiej. Mozaika stylów i poetyk, od komedii niemej, przez groteskę, tragikomedię, film wojenny i powiastkę filozoficzną, stanowi odautorską sugestię, że pechowy bohater jest sterowany przez siły potężniejsze od niego. Ucieczka od wolności jest właściwie ucieczką od ducha czasów. Film powstał według scenariusza Jerzego Stefana Stawińskiego, czołowego scenarzysty szkoły polskiej, autora opowiadania Sześć wcieleń Jana Piszczyka (1959). Dalszy ciąg historii bohatera wyreżyserował Andrzej Kotkowski w filmie Obywatel Piszczyk (1988) z główną rolą Jerzego Stuhra. Oryginalną kontynuacją stał się po latach autorski Obywatel (2014) Jerzego Stuhra.
Data publikacji: 15.06.2023 Autor: Jarosław Pytel
